محمد صادق فاتح - فاتح این شهر (بخش اول)

منبع: ویکی پدیا فارسی

محمدصادق فاتح یزدی (۱۲۷۷-۱۳۵۳)از بزرگترین و ثروتمندترین سرمایه‌داران و نیکوکاران ایران در سالهای پیش از انقلاب ۵۷ بود. او در سال ۵۳ توسط سازمان فدائیان خلق ترور شد. او مؤسس جهانشهر کرج و کارخانجات بسیاری چون جهان چیت در گروه صنعتی جهان بود.

زندگی

حدود نیم قرن پیش، که یزد درگیر خشکسالی، قحطی و بیکاری شده بود، گروه هایی از یزدیان برای یافتن مکانی مناسب به جهت اسکان و سرمایه گذاری به منطقه کرج مهاجرت نمودند، که حضور برخی سرمایه گزاران خیر همچون "حاج محمدصادق فاتح یزدی" باعث رونق اقتصاد و بازار کار در کرج پیش از انقلاب شد.

دارایی‌ها و اقدامات

کارخانجات وی همچون سایر صنایع بزرگ پس از انقلاب توسط بنیاد مستضعفان مصادره شد.

وی مالک مجموعه بزرگی از کارخانجات و املاک از جمله کارخانجات روغن جهان، جهان چیت، یخ سازی جهان، پلاستیک سازی آرمه، شرکت آبادانی جهان ,جهان چیت، پتو بافی جهان، چای جهان، صابون جهان، روغن موتور جهان و تعداد زیاد دیگری از اموال منقول و غیر منقول بود و با سرمایه گذاری در بخشها و صنایع مختلف و ایجاد تعداد زیادی فرصت شغلی نقش بسیار مهمی را در اقتصاد کلان کشور و همچنین در عمران و آبادانی شهر کرج ایفا می‌کرد. بنابر آنچه «کارنامه» نوشته، در سال ۱۳۴۷ تعداد کارگران و کارمندان مجموعه صنعتی و کشاورزی جهان در شهر کرج بالغ بر ۳۰۰۰ نفر بوده‌است. فعالیت‌های او در کرج تاثیرات مثبت اقتصادی، اجتماعی، ساختار شهری، خدماتی و زیست محیطی در شهر داشته‌است. کارخانه روغن نباتی جهان، از اموال برادرانِ غضنفر بوده که با انقلاب مصادره شدە. همچنین محمد علی‌ غضنفر در کارخانه‌های چیت جهان، چای جهان و پشم بافی جهان با آقای صادق فاتح شریک بودند که همه بد از انقلاب مصادره شدند.

وی همچنین بنیان گذار تعدادی محله واقع در شهر کرج من جمله جهانشهر، کوی کارمندان شمالی، کوی کارمندان جنوبی، چهارصد دستگاه بود که مقدار زیادی از این زمین‌ها را میان کارگران و کارمندان کارخانه‌ها و شرکت‌های خود تقسیم نموده بود.

ترور

وی که در برابر اعتصاب کارگران کارخانه نساجی با دعوت از نیروهای امنیتی ایستادگی کرده بود، در بیستم مرداد سال ۱۳۵۳ هنگامی که مشغول رانندگی به محل کار بود توسط سازمان چریک‌های فدائی خلق ترور شد. غلامحسین ساعدی در شماره هفتم فصلنامه الفبا که پس از مرگ او در پاریس منتشر شد می‌نویسد: "فتحعلی پناهیان جوان بیست و چند ساله... بچه عجیبی بود، سیانور هم در گوشه زبانش. همان بود که سرمایه دار گردن کلفت کرجی  فاتح  را کشت. همان که چای جهان را داشت". نقل قول‌هایی مبنی بر اینکه ساواک به دلیل باج ندادن فاتح به دربار در ترور او دست داشته‌است نیز وجود دارد. این ترور یکی از پر سر و صدا ترین ترورهای دهه پنجاه بود. وی در باغش در جهانشهر کرج دفن شده‌است.

تاسیس آموزشگاهها

فاتح دبستان فاتح را در ۱۳۳۵ و دبستان تعاونی جهان‌چیت را در ۱۳۴۳ هر یک با شش کلاس را ساخت. دو دبستان دیگر نیز یکی در تهران و دیگری در مهرآباد مشهد بنا کرد. دو ساختمان پیکار با بی‌سوادی برای کارگران و ساکنین محل هم با حمایت سندیکای کارگری انجام شد. تاثیرگذارترین فعالیت آموزشی او، احداث «آموزشگاه حرفه‌ای فاتح» است که امروز به نام مرکز آموزش فنی و حرفه‌ای شناخته می‌شود. ساخت این آموزشگاه، با توجه به رشد جمعیت و تغییر شیوه معیشت از کشاورزی به صنعت جایگاه ویژه‌ای دارد. این تحولات، در آن سال‌ها به لزوم آموزش‌های تخصصی و فنی برای گروه‌های مختلف مردم دامن‌زده بود و در ارتقا سطح کیفی و دانش فنی اهالی کرج و در سطحی وسیع‌تر، منطقه و ایران موثر بوده‌است. بسیاری از کرجی‌ها از خدمات آموزشی رایگان آن استفاده کرده‌اند.

فعالیت‌ها

ایشان فعالیتهای زیادی در انجام کارهای خیر و عامل المنفعه داشته و از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

ساخت ورزشگاه و یک باب زورخانه / مرکز فنی حرفه‌ای / سردخانه / بیمارستان / دانشکده اقتصاد / پارک / مدرسه در جهانشهر کرج / ساخت یک واحد خوابگاه به متراژ ۳۴۰۰ متر مربع در کوی دانشگاه در سال ۱۳۴۸ و به موارد بی شمار دیگر در سرتاسر ایران

لینک مطلب را از اینجا ببینید

منبع: ویکی پدیا فارسی